-
1 προιστημι
1) (impf. προΐστην, fut. προστήσω, aor. 1 προέστησα - стяж. προὔστησα, pf. προέστηκα - стяж. προὔστηκα; med.: impf. προϊστάμην, fut. προστήσομαι, aor. 1 προεστησάμην) ставить впереди или во главе(τινὰ τοῦ κέρατος Polyb.; τινὰ τῆς πόλεως Plat.; τινὰ Τρωσὴ μάχεσθαι Hom.)
2) ( формы как в 1) выставлять вперед, выдвигатьπροστησάμενος τὰ ἅρματα Xen. — расставив впереди колесницы;
π. τῆς ἐναντίας γνώμης Polyb. — выдвигать противоположное мнение;καλῶν ἔργων προΐστασθαι NT. — творить добрые дела;προΐστασθαί τινα στρατηγόν Dem. — назначать кого-л. своим полководцем3) (aor. 2 προέστην, pf. προέστηκα, ppf. προειστήκειν) становиться впереди, представать(τινί Her. и τινά Soph.)
ἦ σοὴ πολέμιος προὔστη ποτέ ; Soph. — разве (Эант) представал когда-л. перед тобой как враг?;ὡς δέ μιν προστῆναι τοῦτο Her. — (говорят, что) когда это вспомнилось ему4) ( формы как в 1) заслонять собой, становиться на защиту, защищатьπ. τινός Her., Plut. — защищать кого-л.;
π. ἀναγκαίας τύχης Soph. — защищать от роковой судьбы;πρὸ τοῦ φωτὸς προστησάμενος τὸν χεῖρα Arst. — заслонившись рукой от света;προστήσασθαί τινα αὑτοῦ Dem. — взять кого-л. себе в заступники (опекуном);τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Dem. — сослаться в свою защиту на амфиктионийские положения5) ( формы как в 3) становиться во главе(τῆς πόλεως Plat.)
οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες Thuc. — первые граждане (руководящие лица) городов;οἱ προεστῶτες, ион. προεστεῶτες Her., Thuc. — руководители, старейшины;οἱ τοῦ δήμου προεστηκότες Thuc. и προϊστάμενοι Plut. — вожди народа;τοῖς ἐχθροῖς π. φόνου Soph. — нести смерть врагам;προειστήκει (τῶν ταραξάντων) Καλλίμαχος Xen. — во главе мятежников стал Каллимах;6) ( формы как в 3) ставить впереди или выше, предпочитать(τὰ ὦτα τοῦ νοῦ Plat.)
7) ( формы как в 3) опережать, превосходить(τινὸς εὐψυχίᾳ Plat.)
См. также в других словарях:
προΐστημι — ΝΜΑ [ἵστημι] μέσ. προΐσταμαι είμαι επικεφαλής, αρχηγεύω (α. «προΐσταται στις ανασκαφές» β. «οὗτοι γὰρ μάλιστα προειστήκεισαν τῆς μεταβολῆς», Θουκ.) νεοελλ. α) (η μτχ. αρσ. και θηλ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) ο προϊστάμενος, η προϊσταμένη ο επικεφαλής,… … Dictionary of Greek